METODIČKO SITUIRANJE ROMANA U PRVIM SRPSKIM TEORIJAMA KNJIŽEVNOSTI

Abstract

Apstrakt - Ovaj rad se bavi situiranjem romana u prvim srpskim teorijama književnosti. U radu smo pošli od tvrdnje da su maternji jezik i književnost temeljni školski predmeti, koji omogućavaju postizanje opšte kulture, jer dobra komunikacija i kvalitetna kultura govora zavise od poznavanja književnosti i čitanja. Na osnovu proučenih prvih udžbenika teorije književnosti za gimnazije i srednje stručne škole autora Petra P. Đorđevića, Katarine Bogdanović i Pauline Lebl Albale, uočili smo mesto romana u njima. Navedene tvrdnje smo obrazložili primerima iz njih, imajući na umu složenost i slojevitost književnoumetničke građe, kojom su se autori služili, obrazlažući ih u uvodnim konstatacijama i napomenama. Cilj naših istraživanja je bio da utvrdimo u kojoj meri su se autori prvih proučenih teorija književnosti iz XIX i XX veka metodički bavili romanesknom prozom. Na temelju književnih teorija uobličene su teorijske osnove za pionirsku školsku nastavu romana. Istraživanja smo zasnovali na solidnom broju udžbenika teorije književnosti, fokusirajući se na njihovo bavljenje romanom. U nastavku rada ukazaćemo kako su prve dve teorija književnosti razmatrala roman. U obrazovanju i nastavi se koriste brojni udžbenici teorije književnosti, u kojima se roman različito tretira, što zavisi od perioda nastanka tih teorija, kao i činjenice koja književna teorija je bliža piscu teorije. Za razliku od teorija književnosti koje koriste studenti i proučavaoci književnosti, školski udžbenici se moraju razlikovati manjom subjektivnošću a njihovo definisanje i tretmana moraju predstavljati odnose stanja u književnoj nauci.