POVIJESNA, SAVREMENA I FILOZOFSKO-RELIGIJSKA PERSPEKTIVA ODNOSA RELIGIJE I MORALA: KOMPLEMENTARNOST ILI KONTRADIKTORSNOST

Abstract

Ovaj rad istražuje kompleksan odnos između religije i morala kroz historijsku, filozofsku i savremenu perspektivu. Autor prikazuje kako su moralne norme kroz historiju često bile povezane sa religijskim uvjerenjima, od drevnih civilizacija i srednjovjekovne Evrope, do promjena tokom prosvjetiteljstva. Kroz tri pristupa - religija kao osnova morala, moral bez religije (relacija kontradiktornosti) i komplementarna veza između njih - rad nudi uvid u različite naučne stavove na ovu temu. Religija se tradicionalno smatra temeljem moralnih normi, dok je Kant zasnovao etiku na razumu, a Niče kritikovao religijski moral. Rad, također, analizira kako različite religije, poput istočnih religija, judaizma, kršćanstva i islama, oblikuju moralne vrijednosti kroz svoja učenja. Naravno, uzimajući u obzir religijski background autora ovog teksta, veći fokus je stavljen na ulogu islamske percepcije morala. Takva pozicija uopće ne umanjuje naučnu vrijednost samog teksta kao takvog. Sociološke, filozofske i empirijske kritike vjerskog morala dodatno osvjetljavaju izazove sa kojima se moral suočava u modernom društvu, dok se sekularni moral, poput kantovske etike, razmatra kao alternativa. Sinergija religije i morala nesumnjivo vodi hmanizaciji čovjeka i miru. Na kraju, autor naglašava ulogu islamskog svjetonazora u transmisiji morala te važnosti multidisciplinarnosg pristupa za razumijevanje interakcije između religije i morala u savremenom svijetu.