Društveno odgovorni finansijski modeli islamskog bankarstva za razvoj ruralnih područja – na primjeru Bosna Bank International

Abstract

Model islamskog bankarstva je u okviru finansija jedna od najbrže rastućih kategorija. Trenutno u svijetu posluje više od 500 islamskih banaka na svim kontinentima. Jedina islamska banka na teritoriji jugoistočne Evrope je Bosna Bank International (BBI) koja je osnovana 2000. godine od strane tri banke sa Bliskog istoka: Islamska razvojna banka, Abu Dabi islamska banka i Dubai islamska banka. BBI je u periodu od 24 godine poslovanja postala prepoznatljiv brend kroz poslovanje koje usklađuje sa principima islamskih finansija, ali i po tome što forsira društveno odgovorne modele u cilju ostvarenja intencija islamsih finansija, a to je maksimizacija profita, ali na etički i društveno odgovoran način. Jedno od glavnih pitanja koje se postavlja jeste i to da li islamske banke zbog načina poslovanja posvećuju veću pažnju društvenoj odgovornosti od konvencionalnih banaka ili u praksi nema velike razlike. BBI je od osnivanja pokretala razne finansijske modele koji su društveno odgovorni kao što su: Turska kreditna linija, kreditne linije sa opštinama i vladama kantona u Federaciji Bosne i Hercegovini, IDB Trust fond, kao i mnogi drugi modeli čiji je koncept bio finansiranje privrede kroz vrlo niske stope, a u okviru nekih modela i po 0%. Profitnu maržu bi uglavnom subvencionisala institucija sa kojom BBI ima sklopljen ugovor o saradnji u cilju podrške privredi. Ova studija se fokusira na model Turske kreditne linije koju je BBI realizirala sa Zirat bankom iz Republike Turske u cilju podrške poljoprivredi posebno u slabije razvijenim ruralnim područjima. Turska kreditna linija je kao model sa 0% profitnom maržom uticala na generalno smanjenje kamatnih stopa u sektoru finansiranja poljoprivrede u Bosni i Hercegovini. Studija mjeri uticaj ove linije na razvoj poslovanja kroz kvantitativnu analizu koja je urađena na osnovu anketiranja fizičkih i pravnih lica koja su korisnici ove linije, a nalaze se u ruralnim područjima u Bosni i Hercegovini.